โรคหลอดเลือดดำคืออะไร
โรคหลอดเลือดดำ เป็นโรคที่ผู้ป่วยและคนในประเทศไทยมักจะไม่คุ้น โดยพื้นฐานแล้วเรามีเลือดไปเลื้ยงส่วนต่างๆของร่างกายออกจากหัวใจ และหลอดเลือดที่ออกจากหัวใจไปเลี้ยงส่วนต่างๆของร่างกายเรียกว่า “หลอดเลือดแดง” แต่หลอดเลือดที่นำจากเนื้อเยื่อต่างๆของร่างกายกลับสู่หัวใจคือ “หลอดเลือดดำ” ซึ่งหลอดเลือดดำที่มีปัญหามากที่สุดในร่างกาย ก็มักจะเป็นหลอดเลือดดำที่บริเวณขา เพราะขาอยู่ไกลจากหัวใจมากที่สุด ดังนั้นการนำพาของเลือดดำกลับสู่หัวใจจึงทำได้ยาก ถ้ามีความผิดปกติจะเกิดปัญหาได้ง่าย โดยปกติแล้วเลือดจะนำกลับสู่หัวใจได้โดยมีลิ้นบังคับทิศทางของเลือดอยู่ (รูปหมายเลข 1) แต่บางครั้งถ้าการไหลเวียนของเลือดไม่สะดวก เช่น การเกิดก้อนเลือดไปอุดตันในหลอดเลือด เลือดก็ไม่สามารถไหลเวียนได้สะดวก หรือถ้าลิ้นบังคับทิศทางของเลือดผิดปกติ จึงเปรียบเสมือนวาล์วน้ำในท่อน้ำปะปาปิดไม่สนิทก็จะมีการรั่วของน้ำออกมาตามก๊อกน้ำต่างๆ เช่นเดียวกันกับหลอดเลือดดำ เมื่อลิ้นในหลอดเลือดดำปิดไม่สนิทก็มีการรั่วของเลือดออกมาที่บริเวณเท้าและขา ซึ่งอยู่ส่วนที่ต่ำที่สุดของร่างกาย
รูปหมายเลข 1
ผู้ป่วยสามารถมีอาการอันใดบ้างในโรคหลอดเลือดดำ
ผู้ป่วยโรคดังกล่าวสามารถมีอาการแสดงได้หลากหลาย เช่น ถ้าผู้ป่วยมีโรคก้อนเลือดอุดตันในหลอดเลือดดำ ผู้ป่วยจะมาด้วยอาการขาบวม
(รูปหมายเลข 2)
หรืออาการขาบวมดังกล่าวมักจะบวมอย่างฉับพลัน ซึ่งอาจทำให้เกิดอาการขาเน่าได้ หรือถ้ามีลิ้นหลอดเลือดรั่ว ถ้าเป็นลิ้นรั่วเล็กๆ ผู้ป่วยก็จะมีอาการเส้นเลือดฝอยแตกตามขา
(รูปหมายเลข 3)
หรือถ้าเป็นลิ้นรั่วใหญ่ๆ ผู้ป่วยก็สามารถเป็นเส้นเลือดขอดขึ้นตามขา
(รูปหมายเลข 4)
และถ้าผู้ป่วยเหล่านี้ ปล่อยทิ้งไว้นานๆ ผู้ป่วยก็จะมีอาการขาบวมและผิวหนังดำขึ้นตามขา
(รูปหมายเลข 5)
และถ้าอาการดังกล่าวยังไม่ได้รับการรักษาผู้ป่วยก็จะมีอาการของแผลเรื้อรัง
(รูปหมายเลข 6)
และแผลเหล่านี้สามารถที่จะเป็นมะเร็งได้
สังเกตได้ว่าผู้ป่วยจะมีอาการเมื่อที่ขาเวลาเดินหรือยืน ถ้าในขณะนั่งหรือนอนยกขาสูงอาการจะดีขึ้น ผู้ป่วยเส้นเลือดขอดหลายๆคนมักจะพบว่า มีเส้นเลือดขอดมาตั้งแต่อายุน้อยและพ่อแม่มักจะเป็นเส้นเลือดขอดด้วย ยิ่งในสุภาพสตรีระหว่างการตั้งครรภ์จะเกิดอาการและหลังการตั้งครรภ์เส้นเลือดขอดจะเป็นมากขึ้น
การรักษาในผู้ป่วยโรคหลอดเลือดดำสามารถทำได้อย่างไรบ้าง
การรักษามีได้หลายอย่างตั้งแต่การพันขา การทานยา และการผ่าตัด โดยที่ผู้ป่วยควรที่จะต้องได้รับคำปรึกษาจากแพทย์ ในโรคหลอดเลือดดำอย่างหลายๆอย่างสามารถเกิดผลเสีย ภาวะแทรกซ้อนได้ จนถึงสามารถเสียชีวิตได้ อย่างเช่นหลอดเลือดดำอุดตันที่บริเวณขา ก้อนเลือดเหล่านี้สามารถลอยไปอุดหลอดเลือดในหัวใจ หรืออาจจะเป็นแผลเรื้อรังมานานผู้ป่วยสามารถเป็นมะเร็งได้ ดังนั้นการรีบปรึกษาแพทย์ แต่เนิ่นๆจึงเป็นส่วนที่สำคัญในการรักษา และทำให้ปัญหาต่างๆสามารถได้รักษาอย่างถูกต้อง
การรักษาโดยการพันขาหรือใส่ถุงน่อง เป็นการรักษาโรคหลอดเลือดดำที่คุ้นเคยกันแต่ปัญหาที่สำคัญคือการพันขาหรือใส่ถุงน่องที่ไม่ถูกต้อง โดยเฉพาะถุงน่องที่มีความดันที่ข้อเท้าไม่ถึง 20-30 มิลลิเมตรปรอท จะไม่สามารถรักษาโรคหลอดเลือดดำได้เลย หรือประหนึ่งว่าไม่ได้รับการรักษา ดังนั้นการใส่ถุงน่องหรือการพันขาต้อทำได้อย่างถูกต้องตามคำแนะนำของแพทย์
